Current Affairs Jan 2016 Part- 2

 

• मुंबई- अहमदाबाद बुलेट ट्रेन :-

* देशातील पहिले ‘बुलेट ट्रेन’चे जाळे, नागरी अणुकरार सहकार्य सामंजस्य करारांसह दोन्ही देशांमधील संरक्षण तंत्रज्ञानाच्या देवाणघेवाणीस आरंभ करणाऱ्या इतर महत्त्वाच्या करारांवर भारत आणि जपान यांच्यात स्वाक्षऱ्या करण्यात आल्या.
मुंबई आणि अहमदाबाद यादरम्यान धावणाऱ्या प्रस्तावित बुलेट ट्रेनमुळे ५०५ किमीचे हे अंतर अवघ्या तीन तासांत पार करता येणार आहे.

* या प्रकल्पासाठी जपानने भारताला ५०वर्षाच्या दीर्घअवधीसाठी ७९ हजार कोटीचे कर्ज दिले. या कर्जावर ०.१% व्याज आकारण्यात येणार आहे. भारताला १५ वर्षांनतर या कर्जफेडीची सुरुवात करावयाची आहे

* प्रकल्पाची सुरुवात:- २०१७

* २०१४ सालापासून ही बुलेट ट्रेन धावू लागेल

बुलेट ट्रेनचा इतिहास:-

* १९६४ सालच्या ऑलिम्पिक्स वेळी जपानमध्ये बुलेट ट्रेनची संकल्पना अस्तित्वात आली. टोकियो आणि ओसाकादरम्यान ही सेवा सुरू केली गेली.

’* इटली देशाने १९७८ साली रोम आणि फ्लोरेन्सदरम्यान बुलेट ट्रेनसाठीचा रेल्वे रुळांची निर्मिती केली आणि अतिवेगवान रेल्वेच्या संकल्पना अस्तित्वात आणण्याची मुहूर्तमेढ युरोपमध्ये रोवली.

* ’कोणत्या देशात बुलेट ट्रेन धावतात – ऑस्ट्रीया, बेल्जियम, चीन, फ्रान्स, जर्मनी, इटली, जपान, पोलंड, पोर्तुगाल, रशिया, दक्षिण कोरीया, स्पेन, स्वीडन, तैवान, तुर्की, युनायटेड किंगडम, अमेरिका आणि उजबेकिस्तान.

’* जगातील एकमेव युरोप देशामधील अतिवेगवान रेल्वेने

महाराष्ट्रातील खनिज संपत्ती : लोहखनिज

महाराष्ट्र खनिज साधनसंपत्ती :
महाराष्ट्र हे खनिज साधनसंपत्तीसाठी फारसे प्रसिद्ध राज्य नाही, राज्याच्या एकूण क्षेत्रफळापकी फक्त १२.३३ टक्के क्षेत्रात खनिज संपत्ती आढळते. महाराष्ट्राची खनिज संपत्तीही प्रामुख्याने बेसॉल्ट खडकाच्या बाह्य़ क्षेत्रात स्फटिकयुक्त व रूपांतरित खडकात पाहायला मिळते. महाराष्ट्रात दगडी कोळसा मँगनिज, लोह खनिज, बॉक्साइट, इ. खनिजे आढळतात.

महाराष्ट्रातील खनिज संपत्तीचे मुख्य क्षेत्र पूर्व विदर्भ असून यात चंद्रपूर, गडचिरोली, भंडारा, गोंदिया, नागपूर, यवतमाळ इ. जिल्हे येतात. याशिवाय सिंधुदुर्ग, रत्नागिरी, रायगड, इ. ठिकाणीदेखील खनिजे आढळतात.

लोहखनिज:

भारतातील एकूण लोहखनिजांच्या साठय़ांपकी २० टक्के लोहखनिजाचे साठे महाराष्ट्रात आहेत. महाराष्ट्रात लोहखनिजाचे साठे चंद्रपूर, गडचिरोली, गोंदिया, नागपूर व सिंधुदुर्ग या जिल्ह्य़ांत आढळतात.

महाराष्ट्रातील खनिज संपत्ती : बॉक्साइट

महाराष्ट्र खनिज साधनसंपत्ती :

महाराष्ट्र हे खनिज साधनसंपत्तीसाठी फारसे प्रसिद्ध राज्य नाही, राज्याच्या एकूण क्षेत्रफळापकी फक्त १२.३३ टक्के क्षेत्रात खनिज संपत्ती आढळते. महाराष्ट्राची खनिज संपत्तीही प्रामुख्याने बेसॉल्ट खडकाच्या बाह्य़ क्षेत्रात स्फटिकयुक्त व रूपांतरित खडकात पाहायला मिळते. महाराष्ट्रात दगडी कोळसा मँगनिज, लोह खनिज, बॉक्साइट, इ. खनिजे आढळतात.

महाराष्ट्रातील खनिज संपत्तीचे मुख्य क्षेत्र पूर्व विदर्भ असून यात चंद्रपूर, गडचिरोली, भंडारा, गोंदिया, नागपूर, यवतमाळ इ. जिल्हे येतात. याशिवाय सिंधुदुर्ग, रत्नागिरी, रायगड, इ. ठिकाणीदेखील खनिजे आढळतात.

बॉक्साइट :

याचा उपयोग प्रामुख्याने अ‍ॅल्युमिनियम निर्मितीसाठी केला जातो. भारतातील सुमारे २१ % बॉक्साइटचे उत्पादन महाराष्ट्रात होते. महाराष्ट्रातील बॉक्साइटचे साठे उच्च प्रतीचे आहेत, ते कोल्हापुर, रत्नागिरी, सिंधुदुर्ग, रायगड, ठाणे, सातारा व सांगली या जिल्ह्य़ांत आढळतात.

महाराष्ट्रातील खनिज संपत्ती : चुनखडी

महाराष्ट्र खनिज साधनसंपत्ती:
महाराष्ट्र हे खनिज साधनसंपत्तीसाठी फारसे प्रसिद्ध राज्य नाही, राज्याच्या एकूण क्षेत्रफळापकी फक्त १२.३३ टक्के क्षेत्रात खनिज संपत्ती आढळते. महाराष्ट्राची खनिज संपत्तीही प्रामुख्याने बेसॉल्ट खडकाच्या बाह्य़ क्षेत्रात स्फटिकयुक्त व रूपांतरित खडकात पाहायला मिळते. महाराष्ट्रात दगडी कोळसा मँगनिज, लोह खनिज, बॉक्साइट, इ. खनिजे आढळतात.

महाराष्ट्रातील खनिज संपत्तीचे मुख्य क्षेत्र पूर्व विदर्भ असून यात चंद्रपूर, गडचिरोली, भंडारा, गोंदिया, नागपूर, यवतमाळ इ. जिल्हे येतात. याशिवाय सिंधुदुर्ग, रत्नागिरी, रायगड, इ. ठिकाणीदेखील खनिजे आढळतात.

चुनखडी :

बांधकामात जोडण्यासाठी लागणारा चुना हा चुनखडकापासुन तयार केला जातो. महाराष्ट्रात चुनखडीचे फक्त दोन टक्के साठे आहेत. महाराष्ट्रात चुनखडीचे साठे यवतमाळ, गडचिरोली व चंद्रपूर जिल्ह्य़ात आढळतात.

महाराष्ट्रातील खनिज संपत्ती : मँगनिज

महाराष्ट्र खनिज साधनसंपत्ती:

महाराष्ट्र हे खनिज साधनसंपत्तीसाठी फारसे प्रसिद्ध राज्य नाही, राज्याच्या एकूण क्षेत्रफळापकी फक्त १२.३३ टक्के क्षेत्रात खनिज संपत्ती आढळते. महाराष्ट्राची खनिज संपत्तीही प्रामुख्याने बेसॉल्ट खडकाच्या बाह्य़ क्षेत्रात स्फटिकयुक्त व रूपांतरित खडकात पाहायला मिळते. महाराष्ट्रात दगडी कोळसा मँगनिज, लोह खनिज, बॉक्साइट, इ. खनिजे आढळतात.

महाराष्ट्रातील खनिज संपत्तीचे मुख्य क्षेत्र पूर्व विदर्भ असून यात चंद्रपूर, गडचिरोली, भंडारा, गोंदिया, नागपूर, यवतमाळ इ. जिल्हे येतात. याशिवाय सिंधुदुर्ग, रत्नागिरी, रायगड, इ. ठिकाणीदेखील खनिजे आढळतात.

मँगनिज:

भारतातील एकूण मँगनिज साठय़ापकी ४० टक्के साठा एकटय़ा महाराष्ट्रात आहे. महाराष्ट्रात मँगनिजचे प्रमुख साठे भंडारा, नागपूर व सिंधुदुर्ग जिल्ह्य़ात आढळतात.